Pagina's

Faalangst

Ik heb een verhaal dat ik jullie al heel lang wil vertellen, maar eigenlijk durfde ik het steeds niet. Ik wist niet hoe ik moest beginnen, en wat nou als ik er toch niet honderd procent vanaf was? Zeker in verband met toekomstige werknemers is het niet slim om alles zomaar op internet te zetten. Toch moest ik het vertellen, omdat het een hele grote invloed op me heeft gehad, en nog steeds heeft. Ik schaam me er helemaal niet meer voor en het voelde echt heerlijk om dit eens van me af te schrijven. Het klinkt stom, maar uiteindelijk ben ik blij dat dit me is overkomen.

Ik blog nu wel ruim twee jaar en in die tijd zijn jullie wel veel over me te weten gekomen. Maar juist datgene wat mijn leven zo heeft beïnvloed (en eigenlijk nog steeds beïnvloedt) heb ik jullie nooit verteld. Ik denk dat het artikel van Jiami me uiteindelijk overtuigd heeft. Zij heeft ook over een heel persoonlijke onderwerp geschreven, en dat vind ik heel knap van haar. Dit wordt de langste blogpost die ik ooit geschreven heb  maar ik wil het complete verhaal vertellen. Als je geen zin of tijd hebt om dit helemaal te lezen (wat best begrijpelijk is), lees dan alleen de laatste alinea's. Daar vertel ik namelijk wat ik wil bereiken met dit artikel. Ik kan alvast een grote spoiler vertellen: dit verhaal loopt goed af.


Het begon in december 2009. Ik zat in de tweede klas. Voor Engels moesten we een speech maken voor de Junior Speaking Contest, een jaarlijkse speechwedstrijd voor TTO-leerlingen. Om de beste te kiezen (en om ons een cijfer voor spreken te geven) moesten we allemaal een speech houden. Ik denk dat ik in totaal twee weken van tevoren was begonnen, maar twee dagen voor mijn beurt in de klas had ik nog helemaal niets.  Geen enkel idee vond ik goed genoeg, zelfs mijn vader kon me niet helpen. Ik was bang dat mijn klasgenoten mijn speech dom zouden vinden. Ik was altijd al zenuwachtig voor spreekbeurten en dat soort dingen, maar waar dit vandaan kwam? Natuurlijk was ik toen geen onschuldig kind meer: als puber ga je het veel belangrijker vinden wat mensen van je denken. 

Ik kreeg dus uitstel voor die speech, Uiteindelijk had ik een speech geschreven waar ik nog redelijk tevreden over was. Toen ik hem moest houden, werd ik heel misselijk. Ik stond daar voor de klas, heel officieel achter zo'n spreektafeltje, en kon iedereen aankijken. Nog steeds superzenuwachtig begon ik aan mijn eerste zin. Verder dan de tweede zin kwam ik niet.  Ik begon de zweten en te huilen, ik heb me nog nooit zó verschrikkelijk gevoeld.. Het was mijn eerste black-out, en zeker ook de ergste. 

In de tweede is het niet meer goedgekomen. Mijn cijfer voor het debatteren met Engels telde gelukkig niet mee, anders had ik wel een probleem gehad. Wel moest ik naar een faalangsttraining op school. Die cursus duurde acht weken, en er zaten acht meiden uit de eerste en tweede in dat groepje. Helaas was de training vooral gefocust op faalangst tijdens het maken van toetsen, en de meeste opdrachten waren niet echt serieus. Door deze cursus werd ik alleen maar bewuster van mijn problemen zonder dat ik er een oplossing voor kreeg. Het werd dus eigenlijk alleen maar erger.

Toch wilde ik er heel graag vanaf. Ik was bang dat het anders alleen maar erger zou worden en ik er nooit meer vanaf zou komen. Bovendien is het gewoon bijna onmogelijk om je VWO, laat staan je studie, te halen met presentatieangst. In de tussentijd had ik met steeds meer moeite nog een paar groepspresentaties gedaan, omdat ik mijn groepje gewoon niet in de steek kon laten. Als ik voor de klas stond werd ik helemaal gek, ik kwam niet uit mijn woorden en ging het voor mijn gevoel helemaal fout, maar ik had geen keus. Uiteindelijk heb ik ervoor gekozen om naar een psycholoog te gaan. Mijn andere optie was groepstherapie, maar daar voelde ik me niet prettig bij.


In oktober 2010 ben ik voor het eerst naar de psycholoog geweest. Als ik er nu op terugkijk realiseer ik me dat het vrij makkelijk is gegaan. Ik ga er verder niet op in wat ik daar gedaan heb, want dat is gewoon privé.  Maar het belangrijkste wal ik heb geleerd, is dat je niet moet denken aan wat er allemaal fout kan gaan.  Ik denk achteraf dat dat mijn grootste probleem was: ik maakte de meest vergezochte doemscenario's in mijn hoofd. Ik had een negatieve en een positieve stem in mijn hoofd. Door de adrenaline die ik voor de presentatie kreeg, blokkeerde mijn hoofd en kon ik alleen nog maar aan het negatieve denken.

Voor als je zelf overweegt om naar een psycholoog te gaan: het is écht niet eng en je hoeft ook geen vreemde dingen te doen. Maar goed, het ging dus te snel. Halverwege kwam die ellendige speaking contest er weer aan. Iedereen was ervan overtuigd dat ik het kon. De lerares, mijn ouders, vriendinnen en de psycholoog. Iedereen, behalve ik. En dan gaat het dus niet. Gelukkig wist ik die keer te voorkomen dat ik voor de klas moest staan.

Eén van de redenen waarom ik me er niet goed bij voelde, was omdat het onderwerp 'my passion is...' was. Ik had fotografie gekozen, ook al was het maar een vage hobby van me. Eigenlijk wilde ik het over mijn blog doen, maar daar wist niemand vanaf. Zelfs mijn ouders niet. Dat zou het dus nog moeilijker maken, maar ik wist dat het beter zou gaan als mijn speech over een onderwerp ging waar ik achter stond ,dus ik deed het toch. Ik heb hem een paar keer voor vriendinnen geoefend op school. Het was fijn dat ik in de les tijd kreeg en dat de taalassistente mij en mijn vriendinnen apart kon nemen, dat heeft écht geholpen.

Ik ben nooit gepest en ik heb ook nooit een vervelende opmerking gekregen. Ik heb wel het gevoel dat lang niet al mijn klasgenoten het begrepen, maar dat maakt mij niet uit. Sowieso heb ik echt een superlieve en -leuke klas en dat kon ik in deze situatie heel goed gebruiken. In latere presentaties ging het natuurlijk ook niet allemaal perfect, maar daar heb ik verder nooit negatieve effecten van gevoeld.


Het keerpunt
Toen ik eindelijk wel mijn speech moest doen, op 19 maart 2010, had ik nog steeds een paar minuten nodig om even bij te komen. Ik vergat mijn tekst een paar keer, ik was superzenuwachtig, maar toch lukte het me om mijn speech af te maken. En hoe verschrikkelijk ik me een jaar eerder voelde, hoe opgelucht ik toen was.

Aan het einde van de tweede had ik mijn spreekbeurt voor Nederlands. Voor die spreekbeurt had ik weer een paar minuten nodig om genoeg moed te verzamelen, maar deze keer won het stemmetje 'Je kunt het, en als je het nu doet ben je er echt vanaf' van het stemmetje 'je spreekbeurt is dom, je kunt het niet'. En het ging goed! Ik had er uiteindelijk een 8 voor, en dat is toch wel een behoorlijke boost voor mijn zelfvertrouwen geweest.

Afgelopen schooljaar had ik in de derde periode zeven presentaties. De laatste presentatie daarvoor had ik helemaal verpest, dus dat was wel even spannend. Gelukkig zijn ze allemaal goed gegaan! Bij maatschappijleer was ik mijn tekst vergeten, maar aan het einde van de presentatie is het me toch gelukt op mijn deel af te maken. Bij mijn allerlaatste presentatie, voor Engels, kreeg ik tijdens de les een sms'je van mijn partner met de mededeling dat ze ziek was. De avond daarvoor hadden we al een wat onenigheid over de presentatie en ik had die week al genoeg stress. Toch lukte het me om rustig te blijven. Op de gang heb ik mijn presentatie voorbereid en daarna heb ik mijn deel gedaan. De taalassistente zei dat ze me helemaal niet zenuwachtig vond overkomen.


Het effect
Ja, ik ben van faalangst af. Nu kan ik weer op een normale manier presentaties geven, en dat is fijn. Maar het afgelopen schooljaar ben ik me gaan realiseren dat het nog véél verder gaat dan dat. Mijn echte probleem was dat ik me ongemakkelijk voelde in sociale situaties. Bij presentaties kwam dat gewoon het meest naar buiten, denk ik. En toen het bij presentaties beter ging, ging het in andere situaties ook vanzelf beter!

Ik heb gemerkt dat ik nu véél makkelijker met mensen omga dan anderhalf jaar geleden, en beter dan een jaar geleden, en beter dan een half jaar geleden, en zelfs beter dan een paar maanden geleden. Het is in hele kleine stapjes gegaan, maar bij elke sociale activiteit die ik onderneem realiseer ik me weer hoe goed het eigenlijk is geweest dat het een keer mis is gegaan. Het klinkt stom en cliché maar dit heeft me echt sterker gemaakt.

Ik voel me gelukkiger nu ik makkelijker ben met gesprekken voeren. Ik ga met plezier naar school (echt waar!) en ik kan zelf op mensen afstappen voor hulp. Ook ben ik minder afhankelijk geworden van vriendinnen (niet dat ik zonder ze kan, maar je snapt vast wel wat ik bedoel) Vroeger gingen we alleen samen naar feestjes, nu ga ik ook gewoon zonder ze. Ik vermaak me wel met wie er wel is! Ik ga met veel meer mensen uit de klas om, ook buiten school. Ik kan makkelijker gesprekken aanknopen en ik ben ook minder awkward geworden in andere situaties, zoals bij het afrekenen.

Ik ben twee keer op een bloggersmeet geweest, wat ik echt verschrikkelijk eng vond (vooral de tweede keer). Natuurlijk was er helemaal niets om bang voor te zijn, dat realiseer ik me zelf ook wel. Maar toch! Een jaar geleden had ik dat echt niet gedaan. Een baantje nemen had ik toen ook niet gedurfd denk ik. Nu kan ik prima gesprekken voeren met collega's die ik verder helemaal niet ken, en klanten aanspreken gaat ook gewoon goed.

Alleen in grotere groepen vind ik het nog wel eens lastig om me in het gesprek te mengen. Dat is misschien nog iets om aan te werken, maar ik denk dat dat vanzelf wel komt. Bovendien zal ik altijd wel meer een luisteraar blijven dan een prater.


Wat ik nou wilde bereiken met dit artikel? Als je een soortgelijk probleem hebt, zoek gewoon hulp! Je hebt er echt je hele leven profijt van, het is niets om je voor te schamen en als je er geen last meer van hebt, zit je gewoon veel lekkerder in je vel. Nu ben je jong en kan je er nog vanaf komen! Naarmate je ouder wordt, wordt het alleen maar erger. Je kunt er dagelijks door belemmerd worden, en dat hoeft helemaal niet. Ik zeg dit absoluut niet om je bang te maken, ik wil je alleen aanmoedigen om er wat aan te doen. Praat erover met je ouders, je mentor (of een dergelijk persoon) en de huisarts. Die weet welke soorten hulp er in jouw omgeving worden aangeboden. 

In totaal heb ik twee maanden over het schrijven en afmaken van dit concept gedaan. Nu ik klaar ben, heb ik het gevoel alsof ik dit hoofdstuk van mijn leven kan afsluiten. Ik realiseer me dat ik dat kleine en onzekere meisje van dertien niet meer ben. Dat ben ik al een jaar niet meer, maar nu weet ik het zeker. Een paar maanden geleden was ik nog bang voor een terugval, nu weet ik dat dat niet meer gaat (en kan) gebeuren. Ik had die faalangst wel nodig om te worden wie ik nu ben, maar nu heb ik het echt achter me gelaten.

Als je dit artikel helemaal hebt gelezen: heel veel respect! En dank natuurlijk, omdat je naar me 'geluisterd' hebt. Ik ben blij dat ik dit heb kunnen vertellen op mijn blog en nog blijer omdat ik dit eindelijk eens van me af geschreven heb. Ik wilde nog één keertje benadrukken dat faalangst helemaal niets raars is, en je kunt er met de juiste hulp en motivatie vanaf komen, dat beloof ik je.